Czy w dialogu musi wystąpić tylko „powiedział”
i „odparł”?

Podczas wykonywania korekty dbam między innymi o to, by nie powtarzały się w sąsiedztwie te same słowa, więc ciągle poszukuję synonimów.
Teraz przygotowuję niezwykle interesującą książkę o przemianie duchowej i czystej miłości, która na 600 stronach mieści w sobie prawie same dialogi. Na dodatek, konwencja wypowiedzi dialogowej bohatera jest taka, że oprócz słów „mówionych” w tekście narratora „coś tam zawsze jeszcze jest”.

I jak w tych prawie siedemnastu tysiącach wierszy nie użyć za często słów: powiedział, odparł, mruknął (gdy bohater jest zły; choć nie jest to moje ulubione słowo :) więc wymieniam je, gdzie mogę, na inne.

Ale jest wyjście. Mamy w zanadrzu całe „morze” czasowników, np. przyznał, roześmiał się, ucieszył się, oburzył się, uświadomił jej, zauważył, przytaknęła, zażartowała, oceniła, szepnęła, wtrąciła.

– Ma mnie jedną i po tak długiej nieobecności po prostu dba o mnie – mruknęła, podnosząc się na łokciu.
– Ma mnie jedną i po tak długiej nieobecności po prostu dba o mnie – zażartowała, podnosząc się na łokciu.

Zwróć uwagę na to, że na początku zdania jest pauza. Oddziela ona także wypowiedź bohatera od tekstu narratora.

– 2 jajka, śmietana i piwo – wyliczała. – No tak, to dobre na faworki, ale najeść się tym raczej nie można – mruknęła zdegustowana.
– 2 jajka, śmietana i piwo – wyliczała. – No tak, to dobre na faworki, ale najeść się tym raczej nie można – oceniła zdegustowana.

– Och, koktajl samobójców – mruknęła Natalie . . – Natychmiast wstań, idź do apteczki i weź wyjmij węgiel medyczny. Masz go?
– Och, koktajl samobójców – skwitowała Natalie . . – Natychmiast wstań, idź do apteczki i weź wyjmij węgiel medyczny. Masz go?

Z odpowiedzi prof. Adama Wolańskiego Poradnia językowa PWN
– zapis kwestii dialogowych –

I jak w tych prawie siedemnastu tysiącach wierszy nie użyć za często słów: powiedział, odparł, mruknął?

I jak w tych prawie siedemnastu tysiącach wierszy nie użyć
za często słów: powiedział, odparł, mruknął?

Dzień dobry. Spotkałam się
z następującymi postaciami
zapisu dialogu
w opowiadaniach:

– Stało się coś strasznego – powiedział Jan – mój szef miał wypadek. (A)
– Stało się coś strasznego – powiedział Jan. – Mój szef miał wypadek. (B)

Która wersja będzie
poprawna – i dlaczego?
Będę wdzięczna
za rozwianie moich
wątpliwości.
Z wyrazami szacunku,
Kamila Kamieniec

Obie wersje są poprawne. W obu przypadkach tekst narratora został wpleciony w wypowiedź dialogową bohatera. Gdyby jednak w celach analitycznych usunąć na moment tekst narratora
i pozostawić sam dialog, w obu wersjach wyglądałby on odmiennie:

– Stało się coś strasznego, mój szef miał wypadek. (A)
– Stało się coś strasznego. Mój szef miał wypadek. (B)

W pierwszym przypadku, po wpleceniu narracji, dochodzi do zbiegu pauzy dialogowej
z przecinkiem i wówczas zmuszeni jesteśmy przecinek ów pominąć. W drugim przypadku
także pomijamy kropkę stojącą bezpośrednio po pierwszej części dialogu i niejako przenosimy ją
na koniec tekstu narratora. Wówczas dalszą część dialogu rozpoczyna się wielką literą.
Adam Wolański

Zapraszam do zadawania pytań : )

Pozdrawiam serdecznie, Grażyna

PS. Chociaż z synonimami do słowa „powiedzieć” nie jest tak źle : )

Megaslownik.pl

  • czasownik powiedzieć
    synonimy: ogłosić, oznajmić, powiedzieć, rzec, stwierdzić, zakomunikować, oznajmić publicznie
  • czasownik powiedzieć
    synonimy: cedzić, komunikować, mówić, odezwać się, opowiadać, powiadać, powiedzieć, wypowiadać
  • czasownik powiedzieć
    synonimy: przemówić, zabrać głos, powiedzieć
  • antonimy: przemilczeć, być cicho
  •  
    Synonim.net

    Słownik synonimów do słowa powiedzieć
    W naszym słowniku synonimów języka polskiego dla słowa powiedzieć znajduje się 140 synonimów. Synonimy te zostały podzielone na 29 grup znaczeniowych. Jeżeli znasz inne wyrazy bliskoznaczne do słowa „powiedzieć” lub potrafisz określić ich inny kontekst znaczeniowy, możesz je dodać za pomocą formularza powyżej.

    np.
    Synonimy do słowa powiedzieć:
    bąknąć, cedzić, chlapnąć, dać coś komuś do zrozumienia, dać informację, dać odpowiedź, dać znać, donieść, dyktować, głosić, komunikować,

    mówić, nadmienić, napisać, napomknąć, obwieścić, odezwać się, odklepać, odmówić, odpowiedzieć, odrzec, ogłaszać, ogłosić, ogłosić wszem i wobec, opowiadać, opowiedzieć, orzec, oświadczyć, otworzyć usta, oznajmić, oznajmić publicznie, ozwać się, palnąć, pierdyknąć, podać do ogólnej wiadomości, podać do publicznej wiadomości, podkreślić, podzielić się, poinformować, popełnić, powiadać, powiadomić, pozawiadamiać, przebąknąć, przedstawi, przedstawić, przedstawić opinię, przedstawić przekonanie, przedstawić tezę, przedstawić zdanie, przekazać, przekazać informację, przemawiać, przemówić, przypomnieć, puścić coś w obieg, puścić coś w świat, rąbnąć, relacjonować, robić, rozmawiać, rzec, rżeć, sformułować, sformułować opinię, sformułować przekonanie, sformułować tezę, sformułować zdanie, skonstatować, stęknąć, strzelić, stwierdzić, szepnąć, udzielić informacji, uwypuklić coś, werbalizować, wspomnieć, wtajemniczyć, wyartykułować, wybąkać, wybąknąć, wybełkotać, wycedzić, wychlapać, wydać głos, wygłosić, wygłosić opinię, wygłosić przekonanie, wygłosić tezę, wygłosić zdanie, wyjęzyczyć się, wyklepać, wykrztusić, wymamrotać, wymówić, wypalić, wypowiadać, wypowiedzieć, wypowiedzieć się, wyrazić opinię, wyrazić przekonanie, wyrazić się, wyrazić słowami, wyrazić tezę, wyrazić zdanie, wyrecytować, wyrzec, wyskandować, wysłowić się, wystąpić, wystękać, wzmiankować, zaakcentować, zaanonsować, zaawizować, zabełkotać, zabrać głos, zaburczeć, zadeklarować, zagadać, zagadnąć, zakomunikować, zameldować, zapowiedzieć, zaprezentować, zareagować, zaripostować, zasygnalizować, zaszwargotać, zatrącić, zauważyć, zawiadomić, zawyrokować, zaznaczyć, zmówić, zreferować, zrelacjonować, zripostować, zwiastować, zwrócić się

    2 Comments on Czy w dialogu musi wystąpić tylko „powiedział”
    i „odparł”?

    1. Pomocne informacje, bardzo często korzystam ze słownika synonimów pisząc teksty na stroną www. Pozdrawiam.

      • W tym wpisie przypomniałam o poszukiwaniu synonimów w Goolach, ale głównym moim celem było zwrócenie uwagi na czasowniki wyrażające np. nastrój bohatera, co znacznie poszerza wachlarz możliwości. Jest lepsze niż synonim słowa „powiedział”, bo w dialogu może ono np. sztucznie brzmieć

        Jest jedno słówko, z którym mam mega-problem. To słowo „być”.

        Pozdrawiam : )

    Leave a comment

    Your email address will not be published.


    *


    *